ديافراگم در دوربين همانند يك دريچه كار مي كند كه نسبت به نور حساس بوده و باز و بسته مي شود. عملكرد ديافراگم در دوربين را مي توان مشابه عملكرد عنبيه و مردمك در چشم انسان در نظر گرفت. زماني كه چشم انسان در معرض نور زياد قرار بگيرد مردمك تنگ شده و شدت نور را كنترل مي كند. برعكس در نور كم مردمك گشادتر شده تا نور مورد نياز براي تشكيل تصوير به چشم برسد. ديافراگم در دوربين مداربسته از طريق اتصال به يك حسگر متصل دريچه را بزرگ يا كوچك مي كند.
همانطور كه گفتيم اگر نور محيط زياد باشد دريچه كوچكتر و اگر نور محيط كم باشد دريچه بزرگ مي شود تا نور بيشتري را جذب كند. با استفاده از اين مكانيزم ساده بدون هيچگونه مشكلي تصوير دوربين در يك بازه نوري بسيار وسيع ساخته مي شود.
ديافراگم با فوكوس دوربين چه رابطه اي دارد؟
بايد به اين نكته توجه داشته باشيد كه ميزان باز و بسته شدن ديافراگم دوربين، تنها بر روي نور ورودي تاثير نمي گذارد. بلكه ميزان و توانايي فوكوس دوربين را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. هر چه دريچه ديافراگم دوربين بازتر باشد ميزان فوكوس دوربين كمتر مي شود
براي درك بهتر اين موضوع فرض كنيد شما و فردي ديگر در يك راستا و در فواصل مختلف از يك دوربين مداربسته قرار گرفته ايد. دوربين نيز در حالت فوكوس بر روي شما قرار گرفته، اما در حالت اوليه (ديافراگم بسيار بسته) دوست شما را هم با وضوح خوبي نشان مي دهد. حال هرچه ديافراگم دوربين را بازتر كنيم تصوير تشكيل شده از دوست شما تارتر به نظر مي رسد.
تاثير ديافراگم بر روي فوكوس و وضوح تصاوير در دوربين هاي مداربسته باعث شده تا كاربرد ديافراگم اتوماتيك در دوربين هاي مداربسته بسيار محدود شود. بدين ترتيب توليد كنندگان دوربين هاي مداربسته سعي كرده اند، ديافراگم دوربين را تا جاي ممكن كوچك نگه داشته تا از اين طريق بتوانند در بازه بزرگي از تصوير فوكوس را حفظ نموده و تصاوير را با وضوح بهتري ارائه نمايند. تقريبا مي توان گفت كه هيچ يك از دوربين هايي كه داراي لنز ثابت هستند ديافراگم قابل تنظيم ندارند. ديافراگم اتوماتيك را تنها مي توانيد در دوربين هاي مداربسته باكس با لنزهاي قابل تنظيم ببينيد.
عدد F در ديافراگم
بازه ديافراگم دوربين مداربسته را معمولا در كنار مشخصه هاي نور (حداقل نور مورد نياز) مي نويسند و آن را با عدد F نمايش مي دهند. به ميزان قابيلت لنز دوربين جهت عبور دادن نور عدد F گفته مي شود. بازه ديافراگم در بيشتر دوربين هاي مداربسته f1.2 يا f1.4 است. بعضي از انواع دوربين با چيپ تصوير بزرگتر ممكن است ديافراگم هاي بزرگتري هم داشته باشند.